Voorwoord
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart heeft de informateur, de heer Verwolf, geconcludeerd dat voortzetting van de coalitie Algemeen Belang, SGP, Elburg Beleid en ChristenUnie de eerst voor de hand liggende optie was. Mocht dat niet lukken, dan was een ‘’terugvaloptie’’ een onderzoek te doen naar een andere vierpartijencoalitie. Alle fracties in de raad hebben dit advies overgenomen.
De formateurs, mw. J. van de Weg en dhr. S.W. Krooneman, zijn de besprekingen om tot een coalitie te komen gestart met één op één gesprekken met D66, PvdA en VVD. CDA heeft afgezien van een gesprek. Eerstgenoemde drie partijen gaven, in wisselende samenstellingen, aan dat groot belang wordt gehecht aan thema’s als de drie transities, duurzaamheid, ondernemerschap, werkgelegenheid, minimabeleid en kinderarmoede. Mogelijkheden van projectwethouderschap zijn ook vanuit die gesprekken naar voren gekomen. Genoemde thema’s zijn besproken tijdens de onderhandelingen, vinden breed draagvlak bij de coalitiepartijen en zijn vervolgens verwoord in het coalitieakkoord.
.
De één op één gesprekken en vervolgens de formatiebesprekingen met de beoogde coalitiepartijen hebben geleid tot voortzetting van de coalitie van AB, SGP, EB en CU. Partijen hebben een kort en bondig coalitieakkoord afgesproken, waardoor er ruimte is om raadsbreed te werken aan een agenda voor de komende jaren.
Bij de opstelling van het akkoord is rekening gehouden met de economische, maatschappelijke en financiële situatie van vandaag: veel nieuwe taken voor de gemeente, nieuwe en forse geldstromen voor die taken, en aan de andere kant de noodzaak van bezuinigingen. Er is in het akkoord dan ook niet of nauwelijks ruimte ingebouwd voor nieuw beleid en / of nieuwe wensen die al dan niet structurele investeringen vragen.
Dat we het op een belangrijk deel van het gemeentelijke takenpakket van de toekomst, namelijk het Sociaal Domein, anders gaan doen, is beschreven in de missie en visie ‘’Sociaal en Stabiel’’.
Per programma zijn één of meer intenties uitgesproken of zijn er accenten gelegd. De vertaalslag naar een op te stellen collegeprogramma, de voorjaarsnota en de meerjarenprogrammabegroting is daarmee langs heldere lijnen te sturen.
Wij spreken de wens uit dat in een goede samenwerking met alle fracties en het college van B&W uitvoering zal worden gegeven aan dit coalitieprogramma. Daarbij spreken wij uit dat wij ons in al ons bestuurlijk handelen afhankelijk weten van onze Schepper, om wiens wijsheid en zegen wij bidden.
Elburg, 15 april 2014
ChristenUnie, J. van de Weg – Kruithof
Algemeen Belang, H. Wessel
SGP, J. Krooneman
Elburg Beleid, M. Boukema
Visie: Sociaal en Stabiel
De coalitie ziet de komende raadsperiode als een uitdaging. Een uitdaging waarin twee begrippen centraal staan: sociaal en stabiel.
Sociaal
Elburg staat bekend om een goed sociaal beleid. Vaak wordt dan gedacht aan minima- en armoedebeleid. Maar sociaal is veel breder, heeft ook alles te maken met de grote vraagstukken waar we als gemeente voor staan: hoe pakken we de drie grote transities in het sociaal domein op? Wat zijn daarin onze kernuitgangspunten? Wat voor gemeente willen we zijn?
We willen niet alleen taken van het Rijk overnemen maar ook anders werken: transitie én transformatie. En dat betekent meer verantwoordelijkheid bij onze inwoners, en een andere overheid. Onze lokale verantwoordelijkheid blijft natuurlijk dat we goede oplossingen zoeken en vinden voor maatschappelijke vraagstukken.
Bij die andere overheid past dat we duidelijke uitgangspunten hebben: onze inwoners centraal in hun eigen kracht, daar waar nodig ondersteunen in plaats van problemen overnemen, zorgen dat in plaats van zorgen voor. En natuurlijk er als gemeente zijn als het echt nodig is: oog voor de kwetsbaren, in alle opzichten. Of het nu gaat over ondersteuning, over zorg of over geld. Kortom, minder overheid en meer samenleving.
Stabiel
Uitgangspunt is dat we willen werken met en aan een stabiel financieel beleid. Uitgaven en inkomsten in evenwicht, niet alleen nu en volgend jaar, maar ook op de lange(re) termijn. In het licht van nieuwe taken en afnemende rijksmiddelen zullen ook de komende periode bezuinigingen noodzakelijk zijn.
De afgelopen vier jaar is gebleken dat de coalitie CU, AB, SGP en EB stabiel is, waarbij samenwerking en onderling vertrouwen de basis vormen. Het is een coalitie met een brede basis, niet alleen getalsmatig, maar ook qua vertegenwoordiging van de kiezers in de gemeente Elburg. Samen met alle andere partijen in de gemeenteraad wil de coalitie werken aan een goed en stabiel bestuur van de gemeente Elburg, met respect voor politieke verschillen en vanuit een transparante bestuurscultuur.
Coalitieakkoord
Hieronder staan de punten waarop de coalitie de komende jaren nieuw beleid wil voeren, het bestaande beleid wil ombuigen, dan wel extra accenten op het bestaande beleid wil leggen. Voor zover onderwerpen in dit programma niet worden genoemd, staan we voortzetting van het huidige beleid voor. De indeling verwijst naar de indeling van de Meerjarenprogramma Begroting.
De komende periode wil de coalitie inzetten op extra aandacht voor duurzaamheid en ondernemerschap, maar ook toerisme en recreatie.
We hebben er bewust voor gekozen om dit coalitieakkoord beperkt te houden qua omvang. Bewust, omdat we graag zouden zien dat de raad de komende periode een eigen agenda hanteert, op basis waarvan we samenwerken aan een goed bestuur van Elburg.
In de campagneperiode voorafgaand aan de verkiezingen was er veel aandacht voor de winkelopenstelling op zondag en meer in het algemeen voor de zondagsrust. Voor ons is de verkiezingsuitslag helder. De kiezer heeft duidelijk uitgesproken niet te willen tornen aan de zondagsrust. Gezien de verkiezingsuitslag is de zondagsrust de komende vier jaar dan ook geen onderwerp binnen de coalitie.
Programma 1: Sociaal domein
Het huidige programma 1: Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening wordt de komende jaren uitgebreid met de drie transities Jeugdzorg, AWBZ en Participatie. Tezamen noemen we dat het nieuwe programma 1: Sociaal domein. Bij de uitvoering van de drie transities is het uitgangspunt dat de burger centraal staat. Daaruit vloeit onder meer keuzevrijheid in de zorg voort. Een verdere ondersteuning van de mantelzorgers is belangrijk.
Een aanhoudende crisis, een toenemend aantal uitkeringsgerechtigden, meer inzet op re-integratie nopen tot een heroverweging van het minimabeleid. Op dit moment loopt er een onderzoek naar armoede onder gezinnen met kinderen. Mede op basis van de uitkomsten van dit onderzoek willen wij het bestaande minimabeleid in de volle breedte heroverwegen.
Maatschappelijke initiatieven spelen een steeds belangrijkere rol in het sociale domein. Denk aan schuldhulpmaatje, stichting Present, vrijwillige hulpdienst en stichting Leergeld. De gemeente zal deze initiatieven waar mogelijk faciliteren.
Een ander belangrijk speerpunt binnen het sociaal domein is de volksgezondheid. Wij zullen programma’s en activiteiten die gericht zijn op het verbeteren van de volksgezondheid blijven ondersteunen.
Het sociaal domein en de drie transities vragen om een breed politiek draagvlak. Om hier uiting aan te geven hebben we gekozen voor een gedeelde bestuurlijke verantwoordelijkheid. Een groot voordeel is dat dit de kwetsbaarheid binnen het sociaal domein vermindert.
Programma 2 Onderwijs en Kinderopvang
We vinden onderwijs belangrijk. Elburg heeft daarin ook een naam hoog te houden. De vier coalitiepartijen zien het liefst dat leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs zo dicht mogelijk bij huis naar school kunnen. Dat geldt voor alle leerlingen, ook buiten het regulier onderwijs. Binnen de mogelijkheden die we hebben, streven we daarom naar passend onderwijs binnen de eigen gemeentegrenzen.
Onderwijs is niet alleen belangrijk voor de schoolgaande ouders en hun kinderen. Met name primair onderwijs heeft een belangrijke functie als het gaat om leefbaarheid en vitaliteit van een dorpskern. De inzet is om in elke kern minimaal één basisschool te behouden.
Programma 3 Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting
We zetten ons in voor behoud van de vitaliteit van alle kernen. Voor de volkshuisvesting betekent dit dat we voldoende senioren- en starterswoningen willen bouwen in alle kernen. We nemen maatregelen om de starterswoningen te behouden voor de doelgroep starters en de doorstroming vanuit deze woningen te bevorderen.
Programma 4 Bouwen en Milieu
Duurzaamheid is een belangrijk thema waarmee we uitvoering geven aan ons rentmeesterschap. We willen komend jaar een duurzaamheidsbeleid ontwikkelen. Primair gaat het om het terugdringen van het energie- en grondstoffenverbruik. Niet allen door onszelf, maar ook door onze inwoners en het bedrijfsleven. We zetten in ieder geval in op energiearme woningen en het bevorderen van afvalscheiding (door onder andere een gratis tweede groene container).
Programma 5 Veiligheid
Veiligheid en je veilig voelen is essentieel. We willen het gevoel van veiligheid onder onze inwoners verhogen. Wijken en wijkcomités willen we meer bij het veiligheidsbeleid betrekken. In overleg met de wijkcomités streven we naar bijvoorbeeld een signaleringsfunctie op dit terrein.
Programma 6 Verkeer en Openbare ruimte
Het aanzien van de openbare ruimte is het visitekaartje van onze gemeente. Een schone en nette openbare ruimte draagt bij aan het veiligheidsgevoel. Het door de raad vastgestelde kwaliteits- en onderhoudsniveau van de openbare ruimte willen we handhaven. Ergernis nummer één bij buurtoverleg is de overlast door hondenpoep. De bestrijding hiervan willen we intensiveren.
We willen toe naar een fietsbeleid dat aandacht geeft aan duurzaamheid en veiligheid. Meer mensen op de fiets en veilige fietsroutes. We gaan knelpunten in het fietsnetwerk in beeld brengen en indien noodzakelijk zo mogelijk verbeteren.
Programma 7 Cultuur, sport, recreatie en toerisme
De gemeente Elburg als Parel van de Veluwe met haar Vesting, haven, buitengebied, bossen en zandverstuiving heeft een groot potentieel voor toerisme en recreatie. Kunst, cultuurhistorie en het havengebied zijn hierin belangrijke pijlers. Vanwege de samenhang in deze pijlers brengen we toerisme over van programma 8 naar programma 7.
We willen een samenhangende visie ontwikkelen hoe we de vesting en het havengebied beter in de markt kunnen zetten. We blijven inzetten op een snelle realisering van de havenvisie.
We blijven verenigingen en vrijwilligers ondersteunen vanwege hun belangrijke rol in de samenleving.
Programma 8 Economische structuur
In de Vesting hebben bewoners, ondernemers en toeristen wensen en belangen. Onder een aantal ondernemers leeft de wens om het Kruis in de wintermaanden open te stellen voor gemotoriseerd verkeer. In afwachting van de discussie over het wel of niet openstellen van het Kruis in de wintermaanden zullen geen herinrichtingsplannen worden uitgevoerd die het al dan niet openstellen belemmeren.
We willen de lokale ondernemers optimaal ondersteunen en ruimte geven. Om te zorgen dat het lokale bedrijfsleven optimale kansen krijgt moet het inkoopbeleid, binnen de grenzen van de wet- en regelgeving, zo gunstig mogelijk voor het lokale bedrijfsleven worden toegepast.
Programma 9 Bestuur
Elburg is een zelfstandige gemeente. Uitgangspunt is dat dit zo blijft. Om dit te bereiken zullen we in de Regio Noord Veluwe zoveel mogelijk samenwerken en samen optrekken. Maar samenwerken is niet beperkt tot de RNV, zeker als het gaat om de grote taken die van Rijkswege naar ons toe komen is bredere samenwerking nodig. Wij opteren voor samenwerking op basis van kwaliteit, kostenoverwegingen en (opheffen) kwetsbaarheid.
Elburg is een goedkope gemeente. We willen met de woonlasten bij de 25% goedkoopste gemeenten van Nederland blijven behoren.
Daar waar wenselijk kiezen we voor een projectwethouder.
Financiële paragraaf
We leven in financieel onzekere tijden: Hoe de drie transities binnen het sociaal domein financieel gaan uitpakken is nog onbekend; het gemeentefonds staat voor een ingrijpende herverdeling van gelden; de crisis lijkt langzaam naar een einde te gaan, maar kan nog behoorlijke na-ijleffecten hebben, bv. in het aantal uitkeringsgerechtigden. Binnen deze onzekerheden willen we een aantal regels opstellen.
Voorop staat dat de meerjarenprogrammabegroting ook de komende coalitieperiode in meerjarenperspectief sluitend zal zijn. Tekorten binnen een programma, worden binnen het programma zelf opgelost. Dit geldt ook voor het nieuwe programma 1: het sociaal domein. Binnen de rijksmiddelen voor de drie decentralisaties worden de taken uitgevoerd. De gelden die nu beschikbaar zijn voor het sociaal domein blijven daartoe beschikbaar inclusief reeds gevormde reserves. Overschotten binnen het sociaal domein worden voor het sociaal domein gereserveerd. Eventuele tekorten worden binnen het sociaal domein opgelost.
